Theo các DN XK nông sản,
từ đầu năm đến nay đã xảy ra nhiều vụ phá hợp đồng, ép giá hoặc chậm
thanh toán, chiếm dụng vốn của đối tác NK đến từ Trung Quốc. Thực trạng
này đòi hỏi các DN Việt Nam cần liên kết chặt chẽ và nhanh chóng đa dạng
hóa thị trường cũng như hạn chế phương thức XK đường tiểu ngạch.
“Bẻ” kèo và ép giá
Mới đây, Hiệp hội Lương
thực Việt Nam (VFA) đã thông tin trường hợp Công ty Phoenix Commodities
PVT. LTD ký hợp đồng mua 20.000 tấn gạo với Tổng Công ty Lương thực Miền
Nam (Vinafood 2) nhưng không thực hiện hợp đồng. VFA đã yêu cầu các DN
hội viên tạm ngưng đăng ký các hợp đồng gạo ký với Phoenix cho đến khi
giải quyết xong hợp đồng của Vinafood 2.
Ông Đỗ Hà Nam, Tổng giám
đốc Công ty CP XNK Intimex TP.HCM cho biết đang bước vào cao điểm thu
hoạch lúa Hè Thu, nhiều đối tác đã lợi dụng thời điểm nguồn cung dồi dào
để “ép” giá gạo Việt Nam xuống, trong đó nhiều nhất là các DN đến từ
Trung Quốc. Nhiều trường hợp, hợp đồng đã kí nhưng khi hàng đang trên
tàu thì đối tác Trung Quốc lại ra điều kiện phải hạ giá nếu không sẽ
không nhận hàng.
Ngoài ra, các nhà nhập
khẩu Trung Quốc còn thông qua các thủ thuật là điều khoản không rõ ràng
trong hợp đồng NK hoặc mở tín dụng thư (L/C) để làm hợp đồng. Có trường
hợp ngân hàng không thanh toán vì cho rằng bộ chứng từ Việt Nam gửi qua
quá chậm, L/C hết hạn. Nhưng lý do chậm là do Trung Quốc không cung cấp
vận đơn đúng hạn nên không hoàn thiện được bộ chứng từ để gửi ngân hàng
thanh toán.
Bà Trần Thị Thúy Hoa,
Tổng thư ký Hiệp hội Cao su Việt Nam cho biết, Việt Nam hiện là nước xếp
thứ 2 trên thế giới về năng suất cao su thiên nhiên, chỉ sau Ấn Độ. Thị
trường XK chủ yếu của cao su Việt Nam là Trung Quốc nhưng thời gian gần
đây, lượng tiêu thụ mặt hàng cao su tại thị trường này đột ngột giảm
mạnh khiến nhiều DN rơi vào thế bị động, giá XK bình quân đã giảm khoảng
30,5% so với cùng kỳ năm trước, hiện chỉ đạt bình quân 2.700 - 3.000
USD/tấn.
Sự phụ thuộc quá lớn vào
thị trường này dẫn đến rủi ro hiện hữu, chỉ cần Trung Quốc ngưng mua là
ngay lập tức cao su Việt Nam rơi vào cảnh lao đao. Thêm nữa, khi giá cao
su tăng cao nông dân thường phá bỏ các loại cây trồng khác có thu nhập
thấp để trồng cây cao su, dẫn đến thực trạng cung vượt cầu, đẩy giá
xuống và hiện tượng “được mùa mất giá” hoàn toàn có thể xảy ra.
Thay đổi phương thức XK
Ông Đỗ Hà Nam cho biết,
trong bối cảnh bị đối tác Trung Quốc ép giá, phải bàn bạc, liên kết với
một DN XK gạo lớn khác, nơi cũng được đối tác chào mua, kiên quyết giữ
giá ban đầu và đã thành công.
Theo bà Trần Thị Thúy
Hoa, mặc dù, vài năm gần đây các DN XK cao su đã có nhiều cố gắng chuyển
sang XK chính ngạch, nhưng số lượng tăng chưa đáng kể do chính sách áp
thuế chính ngạch mà DN NK Trung Quốc phải chịu lên tới 25% (trong khi
nhập tiểu ngạch là 0%) và phương thức mua bán mậu biên vẫn khá đơn giản,
nhanh gọn nên được người mua, người bán lựa chọn. Tuy nhiên, trước thực
trạng bị ép giá và chịu nhiều rủi ro trong thanh toán như hiện nay,
thời gian tới các DN cao su cần đẩy mạnh XK chính ngạch, nâng cao hàm
lượng chế biến trong sản phẩm, hạn chế tình trạng xuất nguyên liệu thô
như hiện nay.
Về phía cơ quan quản lý
Nhà nước, ông Nguyễn Thành Biên, Thứ trưởng Bộ Công thương cho biết,
hiện Bộ này đang phối hợp cùng Bộ NN & PTNT lập đề án “Đẩy mạnh XK
hàng nông sản sang thị trường Trung Quốc”. Mục tiêu là gắn kết hộ sản
xuất với thương lái, nhà môi giới, DN XK biên mậu với nhau. Hoạt động
thu mua nông sản giữa hai bên phải thực hiện việc bao tiêu và hợp đồng,
nhằm tránh rủi ro và đảm bảo đầu ra cho nông dân.
Đề án cũng hỗ trợ thương
lái và DN trong nước giảm xuất hàng thô, tăng cường xuất hàng nông sản
đã qua chế biến nhằm tăng giá trị. Để đảm bảo tính ổn định, lâu dài, đề
án cũng hướng tới hỗ trợ các DN xây dựng và phát triển các điểm bán
buôn, bán lẻ hàng hoá Việt Nam, tham gia hệ thống phân phối tại 2 tỉnh:
Quảng Tây và Vân Nam (Trung Quốc).
0 comments:
Đăng nhận xét